Kimyoviy muvozanat


Qaytar reaksiyalar oxirigacha bormaydi va kimyoviy muvozanat
 qaror topishi bilan tugallanadi. Masalan, ammiak sintezi
reaksiyasida  vaqt birligi ichida qancha molekula ammiak
hosil bo'lsa, shuncha ammiak azot bilan vodorodga ajraladigan
holatda muvozanat qaror topadi. Demak,

reaksiyaga kirishayotgan moddalar sistemasining to‘g‘ri va teskari
reaksiyalarning tezligi o‘zaro teng bo‘lgan hoiati kimyoviy
muvozanat deb ataladi.

Muvozanat holatida to'g'ri reaksiya ham, teskari reaksiya ham
to'xtamaydi. Shu sababli bunday muvozanat harakatdagi yoki 
dinamik muvozanat deyiladi. Ikkala reaksiyaning ta’siri bir-birini
yo'qotgani sababli reaksion aralashmada sezilarli o'zgarishlar sodir
bo'lmaydi: reaksiyaga kirishayotgan moddalarning — boshlang'ich
moddalarning ham hosil bo'ladigan moddalarning ham konseniratsiyalari o'zgarmasligicha qoladi. Reaksiyaga kirishayotgan
moddalarning kimyoviy muvozanat qaror topgandagi konsen-
Iratsiyasi muvozanat konsentratsiyasi deyiladi. Ular odatda reaksiyaga


Kimyoviy muvozanat holatiga reaksiyaga kirishayotgan
moddalarning konsentratsiyasi, temperatura, gazsimon moddalar
uchun esa bosim ham ta’sir etadi. Bu parametrlardan bittasi
o'zgarganida muvozanat buziladi va reaksiyaga kirishayotgan barcha
moddalarning konsentratsiyasi yangi muvozanat qaror topgunga
qadar o'zgaraveradi, bu muvozanat konsentratsiyalarning boshqa
qiymatlarida qaror topadi. Reaksiya sistemasining bir muvozanat
holatidan boshqasiga bunday o'tishi kimyoviy muvozanatning
siljishi (yoki surilishi) deyiladi. Agar sharoit o'zgarganida oxirgi
moddalarning konsentratsiyasi ko'paysa, muvozanat reaksiya
mahsulotlari tomoniga siljigan bo'ladi. Agar boshlang'ich moddalarning konsentratsiyasi ko'paysa, u holda muvozanat boshlang'ich
moddalar hosil bo'lishi tomoniga siljigan bo'ladi.

 

 

Birikmalari
  • H2O - Suv
  • HN 3 - Amiak
  • HF - Vodorod ftorid
  • HCl - Vodorod xlorid
  • NaH - Natriy gidrid
  • MgH 2 - Magniy girid
  • KH - Kaliy girid
  • BaH 2 - Bariy gidrid
Atom tuzilishi
Batafsil
Loyiha "Yangi internet tashabbusi" tanlovi doirasida, O'zbeksiton Respublikasi
Axborot texnologiyalari va komunikatsiyalarini rivojlantirish Vazirligi va
UZINFOCOM Markazi ko'magi bilan ishga tushirilgan