Bor gruppachasining umumiy tavsifi


III gruppaning bosh gruppachasini (bor gruppachasini) bor, aluminiy, galliy, indiy va talliy elementlari tashkil etadi. Bu elementlarning ayrim xossalari.

Gruppachadagi barcha elementlar p- elementlarga kiradi . Ular atomlarining tashqi energetik pog'onasida uchtadan elektron bor (s2p'), ko'pchilik xossalarining o'xshashligiga sabab ana shudir. Bu elementlar kimyoviy birikmalarida +3 ga teng (bor —3 ham) oksidlanish darajasini namoyon qiladi, talliy uchun +1 oksidlanish darajasi eng barqaroridir.

Masalan, davrda berilliy bilan uglerod orasida joylashgan bor element i metallmas elementlar qatoriga kiradi. Uning atomining ionlanish energiyasi eng katta. Gruppacha ichida yadro zaryadi kattalashishi bilan atomlarning ionlanish energiyasi kamayadi va elementlarning metallik xossalari kuchayadi. Aluminiy — metall, lekin uni haqiqiy metall deb bo'lmaydi. Uning gidroksidi amfoter xossalarga ega. Talliyda metallik xossalar ancha kuchli ifodalangan, +1 oksidlanish darajasida esa u litiy gruppachasidagi metall elementlarga yaqin bo'ladi.

Bor gruppachasidagi elementlarning hammasi R20 2 turidagi oksidlarni hosil qiladi. Ularga R(OH)3 tarkibli gidroksidlar muvofiq keladi. Ularning bordan boshqa hammasi suvdagi eritmalarda gidratlangan ionlar R3+ holida bo'lishi mumkin. Bor — kislota hosil qiluvchi element.

Ill gruppaning bosh gruppachasidagi metallardan eng katta ahamiyatga ega bo‘lgani aluminiydir.

Birikmalari
  • H2O - Suv
  • HN 3 - Amiak
  • HF - Vodorod ftorid
  • HCl - Vodorod xlorid
  • NaH - Natriy gidrid
  • MgH 2 - Magniy girid
  • KH - Kaliy girid
  • BaH 2 - Bariy gidrid
Atom tuzilishi
Batafsil
Loyiha "Yangi internet tashabbusi" tanlovi doirasida, O'zbeksiton Respublikasi
Axborot texnologiyalari va komunikatsiyalarini rivojlantirish Vazirligi va
UZINFOCOM Markazi ko'magi bilan ishga tushirilgan