OKSIDLANISH-QAYTARILISH REAKSIYALARINI TENGLASHTIRISH


Bu reaksiyalarni tenglashtirishni ikki xil usuli bor.

 1) elektron balans usuli;

2) yarim reaksiyalar usuli.

    Birinchi usulda tenglashtirish maktab dasturi asosida  kengroq o’rganilgan.

                     0            +5                       +2                                +2

              3 Cu+ 8HNO3 = 3 Cu(NO3)2  + 2 NO  + 4 H2O

 

  Oksid-chi          Cu -2 e   ®  Cu+2    2      3                 oksidl.

  Qaytar-chi        N+5  +3e ® N+2          3     2                  qaytar.

                    +7                          +1  -1          +2                       0                  -1     

              2 KMnO4 ++16 HCl = 2MnCl2  + 5Cl2  + 2 KCl+ 8 H2O

                               Mn+7    +5 e®  Mn+2    2          5

                               2 Cl-1      - 2 e   ®Clo2        5         2

 

 

Quyida oksidlanish-qaytarilish reaksiyalarini tenglashtirishda ko’p ishlatiladigan oksidlovchi va qaytaruvchilar keltirilgan(1 jadval).

               

                      1- jadval.Eng muhim qaytaruvchi va oksidlovchilar.

Qaytaruvchilar

Oksidlovchilar

Vodorod peroksid  H2O2;

 Uglerod (11) oksidi CO;   Vodorod Sulfid H2S; Natriy sulfid Na2S.Oltingugurt(IY) oksid SO2 ;sulfit kislotasi va uning tuzlari  Na 2SO3;

Natriy tiosulfit Na 2S2O3;

vodorod xlorid HCl,vodorod bromid HBr, vorod iodid HI;

temir sulfati FeSO4;

Marganes sulfati   MnSO4;

Nitrit kislotasi HNO2 va uning tuzlari;ammiak NH3;

GidrazinN2H4,gidroksilamin ; гидроксиламин NH2OH, azot(II)oksidi NO;fosfit kislotasi H3PO3, arsenit kislotasi H3AsO3, aldegidlar ; spirtlar ;chumoli kislotasi va aldegidi;shavel kilotasi; glukoza; katoddagi elektr toki.

Galogenlar  F2,Cl2,Br2,J2, Marganes (VII)oksidi Mn2O7,MnO2; kaliy permanganat КMnO4,Kaliy manganat K2MnO4 ; Хrом(VI)окsidi  CrO3, калiy хrомаti K2CrO4,kaliy dихromatiиK2CrO7;nitrat kislotasi HNO3 va uning tuzlari;kislorod О2, ozon О3,vodorod peroksidi Н2О2 va uning tuzlari; sulfat kislotasi  Н2SO4 (kons).Mis(11) oksidi CuO,kumush oksidi Ag2O; qo’rg’shin oksidi PbO2.

Nodir metallar   Ag, Au; Ammoniy persulfati (NH4)2S2O8gipoxloritlar KClO;xloratlar KClO3;perxloratlar KClO4; zar suvi(3HCl+HNO3);                                                                                                                                              HNO3 va ftorid kislotasiHF aralashmasi ; anoddagi elektr toki.

 

Birikmalari
  • H2O - Suv
  • HN 3 - Amiak
  • HF - Vodorod ftorid
  • HCl - Vodorod xlorid
  • NaH - Natriy gidrid
  • MgH 2 - Magniy girid
  • KH - Kaliy girid
  • BaH 2 - Bariy gidrid
Atom tuzilishi
Batafsil
Loyiha "Yangi internet tashabbusi" tanlovi doirasida, O'zbeksiton Respublikasi
Axborot texnologiyalari va komunikatsiyalarini rivojlantirish Vazirligi va
UZINFOCOM Markazi ko'magi bilan ishga tushirilgan