BOG’NING YO’NALUVCHANLIGI


   Elektron bulutlarning  shakli  har  xil bo’lgani uchun ularning bir-birini qoplashi ham har xil usullarda bo’ladi.  Elektron bulutlarning qoplanishi  va simmetriyasiga qarab bog’lar - sigma ( s-s),  pi ( -p) va delta ( d -d) bog’larga bo’linadi.

      s  - s   bog’lanish o’zaro birikuvchi atomlar orasida birgina  valent chiziq bilan tasvirlanadigan yakka bog’lanish hosil bo’lganda s  elektron bulutlarning o’zaro qoplanish fazosi atom markazlarini tutashtiruvchi chiziqda yotsa hosil bo’ladi.

      p  -  p   bog’lanishda  elektron  bulutlarning qoplanish fazosi atom markazlarini tutashtiruvchi chiziqni ikki tarafidan yotadi .

      d  - d   bog’lanishda to’rttala elektron  bulutlarning  qoplanishidan hosil bo’ladi.

     s  -orbitallarning elektronlari sigma bog’lanishda ishtirok etadi.

 

                     H2            ®       H - H

 

     Sigma bog’lanishda p- elektronlar ham ishtirok etadi.  HF molekulasida vodorodning bitta s elektroni  va  ftorning  p-elektroni bitta sigma bog’ hosil qiladi. F 2  molekulasida 2ta   p-elektron sigma bog’ hosil qilib 2 ta atomni bog’laydi.

     d-elektronlar sigma va pi bog’lar hosil qilishda qatnashadi.

    Azot molekulasining hosil bo’lishini ko’rib  chiqamiz.  Har  bir azot atomi  3tadan  p-elektronlarga ega.  Elektron bulutlar o’zaro perpendikulyar 3 xil yo’nalishda bir-birini qoplagan.  Bu boglar bir xil emas: bittasi sigma ikkitasi pi bog.      D-  elektronlar sigma, pi va delta bog’ hosil qilishda qatnashadi.

 

Birikmalari
  • H2O - Suv
  • HN 3 - Amiak
  • HF - Vodorod ftorid
  • HCl - Vodorod xlorid
  • NaH - Natriy gidrid
  • MgH 2 - Magniy girid
  • KH - Kaliy girid
  • BaH 2 - Bariy gidrid
Atom tuzilishi
Batafsil
Loyiha "Yangi internet tashabbusi" tanlovi doirasida, O'zbeksiton Respublikasi
Axborot texnologiyalari va komunikatsiyalarini rivojlantirish Vazirligi va
UZINFOCOM Markazi ko'magi bilan ishga tushirilgan